logo PTBIOCH

logo FEBS

 

Profesor Zygmunt Machoy urodził się 22 kwietnia 1924 r. w Wolsztynie. Studia na Wydziale Chemii na Uniwersytecie Poznańskim ukończył w 1951 r. Stopień naukowy doktora uzyskał w 1962 r., habilitował się w 1970 r. Tytuł naukowy profesora otrzymał w 1985 r. Jest autorem ok 250 prac naukowych opublikowanych w kraju i zagranicą. Można śmiało powiedzieć, że był „ojcem” grupy doktorów habilitowanych i profesorów, w tym obecnego Rektora PUM, swego następcy kierującego Katedrą Biochemii PUM, kilku samodzielnych pracowników kierujących innymi Zakładami akademickimi w uczelni. Profesor swoją serdecznością i otwartością wydobywał z młodych badaczy to co najlepsze, cenne, pozwalał na zainteresowania twórcze, ale wymagał prezentacji osiągnięć, publikacji; zawsze pomagał.

W Uczelni przeszedł przez wszystkie etapy zatrudnienia nauczyciela akademickiego, od starszego asystenta początkowo w Zakładzie Patologii Ogólnej, a po 8 latach w Zakładzie Chemii Ogólnej. W latach 1981–1984 był Prodziekanem Wydziału Lekarskiego, a w latach 1984–1987 Dziekanem I Wydziału Lekarskiego. Był kierownikiem Zakładu Chemii Fizjologicznej (1976–1994) – późniejszej Katedry Biochemii oraz Studium Doktoranckiego (1996–2006).

Jego osiągnięcia naukowe w dziedzinie nauk przyrodniczych skutkowały w latach 80. i 90. wyborem czy zaproszeniem do pracy w Komitetach PAN – Biochemii i Biofizyki, Toksykologii Środowiskowej i Zespołu MAB -9; w Komisjach i Podkomisjach PAN   - Nauk Chemicznych w Poznaniu i Szczecinie.

Światowa renoma Profesora w zakresie badań nad fluorem sprawiła, że powierzono Mu w International Society for Fluoride Research zaszczytne funkcje, najpierw wiceprzewodniczącego (1996-2000), a w kolejnych latach (2000-2) prezydenta tej wyjątkowej organizacji. Ogromna wiedza naukowca dotycząca metabolizmu i efektów działania fluoru została doceniona przez redakcje specjalistycznych periodyków, tj. amerykański „Fluoride” „Hungarian Fluoride” , japoński „Environmental Sciences” , powołujące Go do swoich rad redakcyjnych.  

Prof. Zygmunt Machoy należał do towarzystw naukowych, ceniony w nich za nowatorskie badania, wartościowe tezy badawcze, inicjowanie i realizację projektów naukowych zakrojonych na skalę daleko poza Alma Mater. Był bardzo oddany aktywności w Szczecińskim Towarzystwie Naukowym, Polskim Towarzystwie Chemicznym, Polskim Towarzystwie Toksykologicznym, ale najgoręcej trwał w działaniach Polskiego Towarzystwa Biochemicznego. W roku 1961 był wśród kilkunastu innych entuzjastów członkiem założycielem Szczecińskiego Oddziału PTBioch. i jego wieloletnim Przewodniczącym. Organizował lub współtworzył w Szczecinie cztery krajowe zjazdy biochemiczne, 10 Sympozjów „Metabolizm Fluoru”, dwa Kongresy ISFR, oraz konferencje „Dni Biochemiczne PAM”. Działał, z wyboru społeczności biochemicznej, w strukturach władz PTBioch. różnych kadencji, tzn. Zarządzie Głównym, Komisji Rewizyjnej, Komisji Nagród, w latach 1977-1983. W roku 1994 Zarząd Główny Polskiego Towarzystwa Biochemicznego nadał Panu Profesorowi Zygmuntowi Machoyowi najwyższą godność ustanowioną Statutem Towarzystwa tj. członkostwo honorowe.

Z ideami Towarzystwa Biochemicznego był intelektualnie i emocjonalnie związany; zaszczepiał je i promował wśród młodzieży pracującej w kołach naukowych oraz w zespole dydaktycznym Katedry . W dziedzinie biochemii teoretycznej, a dokładnie w enzymologii badał w latach 1961- 1994 mechanizmy działania enzymów łańcucha oddechowego komórki; szczególnie zajmował się oksydazą cytochromową. W latach 1972-1994 zaprzątała Jego uwagę bardzo młoda wówczas dziedzina biochemii – bioenergetyka. Inicjowane wtedy badania były kontynuacją i rozszerzeniem wcześniej prowadzonych badań łańcucha oddechowego komórki. W tym okresie w środowisku biochemików uchodził za wielkiego znawcę problemu.

Jego pasją badawczą były biopierwiastki, nade wszystko fluor , z uwzględnieniem roli i znaczenia w organizmach żywych. Profesor Machoy z Zespołem stworzył „polską szkołę fluorową” poprzez opracowanie warsztatu standaryzowanych metod analitycznych stosowanych do oznaczania fluoru w materiale biologicznym, co pozwoliło rozpoznać zagrożenia dla flory, fauny, wody i gleby ze strony związków fluoru w środowisku Pomorza Zachodniego. Systematycznie publikowane artykuły naukowe przez Profesora i Jego uczniów tworzyły i popularyzowały wiedzę w jaki sposób ograniczać ustrojową absorpcję fluoru i zwiększać jego eliminację z organizmów. Zaawansowane badania metabolizmu związków fluoru rozpoznały enzymy, których aktywność jest stymulowana/ hamowana przez fluorki, a nadto opisały synergizm i antagonizm fluoru wobec innych biopierwiastków. Dojrzali naukowcy, wykształceni pod kierunkiem Profesora potrafią zastosować najnowsze techniki obliczeniowe, w tym sieci neuronowe, przy modelowaniu procesów biologicznych, oceny ich skutków i wzajemnego oddziaływania, także w odniesieniu do metabolizmu fluoru.

Nie ulega wątpliwości, położył ogromne zasługi w rozwój nauk przyrodniczych. Przystał do medycyny, a nauki medyczne poczyniły postęp w ustalaniu czy rozszerzaniu programów profilaktycznych i leczniczych w oparciu o wskazówki wynikające z badań inicjowanych czy rozwijanych przez Profesora i Jego licznych partnerów naukowych.

Twórczy i pracowity Naukowiec został doceniony przez różne gremia i władze państwowe; otrzymał m.in. Odznakę Gryfa Pomorskiego, Złoty Krzyż Zasługi, Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski, Krzyż Komandorski. Jako świetny dydaktyk walczący o należycie pełny program biochemii realizowany na studiach lekarskich otrzymał Medal Komisji Edukacji Narodwej.

Wielce aktywny, pedantyczny w pracy, był Człowiekiem niezwyklej skromności i uczciwości; był szlachetny… Był…Mieliśmy szczęście, bo był z nami!

CZEŚĆ JEGO PAMIĘCI!

Msza żałobna zostanie odprawiona 20 lipca 2018 r. (piątek) o godz. 17.00 w Kościele pw. św. Józefa Oblubieńca przy ul. Połabskiej 1.

Uroczystości pogrzebowe odbędą się 21 lipca 2018 r. o godz. 11.30 na cmentarzu w Wolsztynie.

Z ŻYCIA ODDZIAŁÓW

Wydarzenie w O/Łódzkim - Zoom Webinar -

Wydarzenie w O/Łódzkim - Zoom Webinar - "Molekularne podłoże patofizjologii nowotworów i terapii przeciwnowotworowych cz.I "

Łódzki Oddział Polskiego Towarzystwa Biochemicznego zaprasza na kolejną sesję wykładową zatytułowaną "Molekularne podłoże patofizjologii nowotworów i terapii przeciwnowotworowych cz.I ". Webinar on-line odbędzie się 11 kwietnia 2024 r., o godz. 12:00

więcej więcej

Z ŻYCIA TOWARZYSTWA

SEKCJA KWASÓW NUKLEINOWYCH

SEKCJA KWASÓW NUKLEINOWYCH

Polskie Towarzystwo Biochemiczne informuje o zakończeniu kierowania Sekcją Kwasów Nukleinowych przez Profesora Jana Barciszewskiego z Instytutu Chemii Bioorganicznej Polskiej Akademii Nauk w Poznaniu. Profesor Jan Barciszewski pełnił funkcję kierownika Sekcji Kwasów Nukleinowych przez kilkanaście lat. Jego...

więcej więcej