W dniu 26. listopada 2018 roku zmarł w Poznaniu prof. dr hab. Zenon Schneider ‒ wieloletni pracownik Katedry Biochemii (przemianowanej przed prawie 20 laty na Katedrę Biochemii i Biotechnologii) kolejno: w Wyższej Szkole Rolniczej i Akademii Rolniczej w Poznaniu. W latach 1972-75 był moim bezpośrednim opiekunem naukowym, gdy w Jego laboratorium przeprowadzałem doświadczenia do pracy doktorskiej.
Urodził się 10 maja 1934 roku w Dolinie ‒ mieście leżącym na południe od Lwowa, w rodzinie Liboriusza i Anieli Schneiderów. Po wojnie mieszkał początkowo w województwie zielonogórskim. Szkołę podstawową ukończył w Kargowej, a liceum ogólnokształcące w 1953 roku w Wolsztynie. Następnie studiował chemię i przez dwa lata fizykę na Wydziale Matematyki, Fizyki i Chemii Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Dnia 18 maja 1958 roku uzyskał dyplom magistra chemii z wynikiem bardzo dobrym. Zanim związał się z biochemią, w latach 1958-59 pracował w Biurze Zbytu Sprzętu Pomiarowo-Kontrolnego, a w latach 1959-1960, jako technolog, w poznańskich Zakładach Naprawczych Taboru Kolejowego. W latach 1960-1964 uczył chemii i fizyki w I Liceum Ogólnokształcącym im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu.
Z poznańską uczelnią rolniczą był związany od 1 lipca 1974 roku, kiedy podjął studia doktoranckie przy WSR. Pracę doktorską realizował z dużym zaangażowaniem pod opieką prof. dr Jerzego Pawełkiewicza. A efektem tego było uzyskanie już po dwóch latach stopnia naukowego doktora nauk rolniczych. Tematem pracy była Charakterystyka dehydratazy glicerolowej z Aerobacter aerogenes. Enzym ten ma w swym składzie koenzym B12, a prekursor tego koenzymu czyli witamina B12 był głównym obiektem badań prowadzonych wówczas w Katedrze. Od 1 lipca 1966 roku dr Zenon Schneider podjął pracę na stanowisku adiunkta. Jeszcze kilka lat po doktoracie praca badawcza dr Schneidera skupiała się na biochemii witaminy B12. Badania prowadził i w Polsce i w USA. Na uniwersytetach w Oklahoma City i w Chicago odbywał ponad 2,5 - letni staż podoktorski. Trwale w literaturze światowej zapisał się jako współautor dwóch publikacji, w których scharakteryzował wspomnianą dehydratazę glicerolową, bowiem artykuły opublikowane w 1966 roku w Acta Biochimica Polonica [1] i w 1970 roku w Journal of Biological Chemistry [3] są odnotowane w źródłowym wydawnictwie pt. Enzyme Nomenclature wydanym przez Komisję Enzymatyczną Międzynarodowej Unii Biochemii i Biologii Molekularnej. W dorobku Profesora Schneidera znajduje się jeszcze jedna praca opublikowana w 1981 roku w Archives of Biochemistry and Biophysics [4], w której znalazły się wyniki Jego eksperymentów przeprowadzonych w USA. Na podstawie wymienionego dorobku uzyskał w 1973 roku stopień doktora habilitowanego.
Po powrocie z USA, na początku lat 1970. dr Schneider włączył się w nowy dla Katedry nurt badawczy związany z przekazywaniem informacji genetycznej i biosyntezą białka. Jesienią 1972 roku, będąc oddelegowanym z mego pierwszego miejsca pracy, Zakładu Genetyki Roślin PAN w Poznaniu, przyszedłem do laboratorium dra Schneidera celem wykonania pracy doktorskiej. Zajęliśmy się początkowo polimerazą RNA izolowaną z chloroplastów liści jęczmienia. W toku badań podjęliśmy jednak próbę oczyszczenia innej, a wówczas nowoodkrytej polimerazy poliA. Metoda zastosowana przez nas (użycie ATP wyznakowanego we wszystkich atomach węglem 14C i wyłapywanie domniemanych produktów katalizowanej reakcji na filtrach z azotanu celulozy) dawała złudne wyniki, bowiem na filtrach tych nie adsorbował się oczekiwany produkt, czyli 14C-poliA, lecz radioaktywna adenina. A pojawiała się ona w rezultacie sekwencji reakcji katabolicznych katalizowanych przez enzymy obecne w badanym materiale roślinnym: apyrazę, nukleotydazę i nukleozydazę adenozynową. W rezultacie tych prac opublikowaliśmy dwa artykuły: jeden w 1975 roku w Analytical Biochemistry [5] a drugi w 1977 roku w Biochimica et Biophysica Acta [6]. Dr Schneider wykorzystywał potem przez jakiś czas wspomniane filtry do oznaczania aktywności nukleozydazy adenozynowej i innych enzymów. Warto odnotować inną pracę dr Schneidera, w której opisano przydatność żeli typu Sephadex do przechowywania uwięzionych w nich białek w stanie suchym [2]. (Osobiście skorzystałem z tej metody przesyłając w latach 1980. pocztą w suchym żelu pewien opisany przeze mnie i oczyszczony enzym angielskiemu badaczowi, który ustalił mechanizm reakcji katalizowanej przez ów enzym). Po latach, dr Schneider nadal wierny witaminie B12 napisał wraz z dr. Andrzejem Stroińskim książkę, w której podsumowali wiedzę chemiczną, biochemiczną oraz aspekty żywieniowe i medyczne dotyczące tej witaminy [7].
Poza pracą naukową, dr Zenon Schneider był oddanym dydaktykiem. Lubił pracę ze studentami, osobiście prowadził ćwiczenia z biochemii i opracowywał modele struktur błon biologicznych i białek oraz takich ważnych związków jak aminokwasy czy kwasy tłuszczowe i ich pochodne. Modele te opatentował. Współtworzył programy dla studentów, a niektóre zajęcia prowadził w języku angielskim. Wypromował jedną doktorantkę. Od połowy lat 1970. interesował się zjawiskami parapsychologicznymi. Działał w Wielkopolskim Stowarzyszeniu Różdżkarzy i przewodniczył Kołu Różdżkarzy przy Akademii Rolniczej w Poznaniu. Ponadto, szeroko propagował stosowanie mikroelementów, a także mikroorganizmów przerabiających różnego typu biomasę.
W 1988 roku za wspomnianą wyżej książkę uzyskał od Ministra Oświaty Nagrodę II stopnia, a w 1966 roku za osiągnięcia dydaktyczne Medal Komisji Edukacji Narodowej.
W 1998 roku dr hab. Zenon Schneider uzyskał tytuł profesora.
Był aktywnym i wyróżniającym się uczestnikiem naukowego życia środowiska biochemicznego. Prawie zawsze zadając intrygujące i stymulujące dyskusję pytania na seminariach i innego rodzaju spotkaniach naukowych; również po 2004 roku kiedy to przeszedł na emeryturę. Odszedł od nas człowiek o nietuzinkowej osobowości.
Rodzina, koledzy i pracownicy Katedry Biochemii i Biotechnologii oraz przedstawiciele studentów pożegnali Profesora 30 listopada na wiejskim cmentarzu w Jeżykowie.
Cześć Jego pamięci ! 
Wybrane i zacytowane wyżej prace Profesora:
[1] Schneider, Z. & Pawełkiewicz, J. (1966) Acta Biochim. Pol. 13, 311-328.
The properties of glycerol dehydratase from Aerobacter aerogenes, and the properties of the apoenzyme subunits.
[2] Schneider, Z., Stroiński, A. & Pawełkiewicz, J. (1968) Bull. Acad. Pol. Sci Biol.16, 203-204.
Thermostability of enzyme in the three-dimentional network of polysaccharide chains.
[3] Schneider, Z., Larsen, E. G., Jacobson, G. Johnson, B. C. & Pawełkiewicz, J. (1970) J. Biol. Chem. 245, 3388-3396.
Purification and properties of glycerol dehydrase.
[4] Schneider, Z. & Johnson,B. C. (1971) Arch. Biochem. Biophys. 14, 491-495.
Studies of the thermal dissociation of glycerol dehydrase.
[5] Schneider, Z. & Guranowski, A. (1975) Anal.Biochem. 68, 493-504.
Determination of labeled adenine by means of adsorption on cellulose nitrate filters: a sensitive method for estimation of nucleosidase activity.
[6] Guranowski, A. & Schneider, Z. (1977) Biochim Biophys. Acta 482, 145-158.
Purification and characterization of adenosine nucleosidase from barley leaves.
[7] Schneider, Z. & Stroiński, A. (1987)
Comprehensive B12: chemistry, biochemistry, nutrition, ecology, medicine. Książka wyd. Walter de Gruyter, Berlin.
Wspomnienie przygotował prof. Andrzej Guranowski
