Nowelizacja ustawy o finansowaniu nauki zakłada zmiany w trybie przyznania kategorii naukowej oraz grantów badawczych z narodowych agencji. Sejm w 20 lipca b.r. przyjął zgłoszone przez Senat drobne poprawki do tych przepisów. Ustawa czeka jeszcze na podpis prezydenta.

Nowelizacja przewiduje m.in. częściowe wyłączenie stosowania przepisów Kodeksu Postępowania Administracyjnego (Kpa) z procesu przyznawania kategorii naukowej jednostkom naukowym. Podobnie, jeśli chodzi o zasady przyznawania środków finansowych przez Narodowe Centrum Badań i Rozwoju (NCBR) oraz Narodowe Centrum Nauki (NCN).

Nowelizacja - jak napisano w uzasadnieniu - ma się przyczynić „do zracjonalizowania (usprawnienia) procesu przyznawania kategorii naukowej oraz środków na projekty finansowane przez NCBR oraz NCN” oraz ma wyeliminować „wątpliwości w zakresie charakteru prawnego postępowań prowadzonych w ramach przyznawania kategorii naukowej przez ministra oraz w obu centrach”.

Do postępowań w sprawach przyznania kategorii naukowej jednostce naukowej nie będzie się stosowało niektórych przepisów Kpa. Przepisy te zakładały, że organy administracji publicznej musiały zapewnić stronom czynny udział w każdym stadium postępowania. A przed wydaniem decyzji musiały umożliwić stronom wypowiedzenie się co do zebranych dowodów i materiałów.

Tymczasem, jak zwracali uwagę przedstawiciele resortu nauki, droga do przyznania kategorii naukowej nie jest typowa dla postępowań Kpa. Ewaluacji podlega jednocześnie ok. 1 tys. jednostek naukowych, a oceny dokonuje ok. 200 ekspertów z różnych dziedzin.

Podobnie niestandardowe - według resortu nauki - są dla postępowań Kpa postępowania w sprawie przyznania środków finansowych w programach prowadzonych przez NCBR oraz NCN.

Ustawa przewiduje możliwość finansowania większego zakresu działań, związanych z wydawaniem czasopism i monografii naukowych, służących upowszechnianiu wyników badań i wprowadzania ich do obiegu międzynarodowego.

Zgodnie z nowymi przepisami minister nauki będzie mógł przyznać środki na nowe programy - m.in. ukierunkowane na wspieranie młodych naukowców lub osób rozpoczynających karierę naukową - również uczelniom. Minister będzie miał też większe możliwości, by zwiększyć dotacje na utrzymanie potencjału badawczego.

Ustawa ma wejść w życie po upływie 14 dni od dnia ogłoszenia (z wyjątkiem jednego z nowych przepisów, który wejdzie w życie 1 stycznia 2018 r.)  (inf. wg PAP)