Laureaci programów FNP z Politechniki Wrocławskiej, we współpracy z amerykańskimi badaczami, opracowali nową metodę do równoległego obrazowania aktywności enzymów. Wyniki badań świeżo opublikowali w prestiżowym czasopiśmie  Journal of the American Chemical Society (JACS). Pierwszą autorką pracy jest dr inż. Paulina Kasperkiewicz, dwukrotna laureatka programu START, a drugim polskim współautorem jest prof. Marcin Drąg, również laureat programu START oraz programu FOCUS.

Enzymy proteolityczne kontrolują praktycznie wszystkie ścieżki metaboliczne w organizmach żywych. Zaburzenie ich działania prowadzi do rozwoju wielu chorób cywilizacyjnych, w tym nowotworów, cukrzycy, chorób neurodegeneracyjnych czy utraty odporności przed patogenami.

W ostatnich latach udało się odpowiedzieć na wiele ważnych pytań dotyczących zaangażowania proteaz w rozwój poszczególnych chorób przy zastosowaniu markerów chemicznych (z ang. Activity-Based Probes). Zaletą stosowania takich markerów jest ich zdolność do obrazowania wyłącznie aktywnych enzymów, czyli takich które biorą czynny udział w danym procesie biologicznym. Nadal jednym z największych wyzwań jest stworzenie markerów oddziałujących selektywnie z jednym enzymem, a także możliwość obrazowania kilku enzymów w jednym miejscu w tym samym czasie.

W artykule „A toolbox of fluorescent probes for parallel imaging reveals uneven location of serine proteases in neutrophils” opublikowanym na łamach JACS, po raz pierwszy w dużej części rozwiązano te problemy. Autorzy zaprojektowali oraz zsyntetyzowali markery chemiczne o bardzo wysokiej specyficzności i dodatkowo wyposażone w różne fluorofory. Układ, nazwany przez nich „A toolbox of fluorescent probes” został wykorzystany do obrazowania aktywności proteaz serynowych w neutrofilach, enzymach niezwykle ważnych w obronie organizmu gospodarza przed patogenami, ale także zaangażowanych w rozwój nowotworów, a przede wszystkim raka płuc. Wykorzystując metody obrazowania mikroskopem fluorescencyjnym oraz cytometrii przepływowej wykazano, iż możliwe jest równoległe monitorowanie neutrofilowych enzymów w tym samym czasie, pomimo ich różnej aktywności oraz stężenia w badanych komórkach. Przy użyciu powyższych markerów po raz pierwszy zaobserwowano nierównomierną dystrybucję proteaz serynowych w pierwszorzędowych granulkach neutrofilii (azurofilach). Takie wzajemne wykluczanie się pomiędzy sobą proteaz serynowych w neutrofilach nigdy wcześniej nie zostało zaobserwowane; sugeruje to  istnienie nieznanego mechanizmu dystrybucji tych enzymów do granuli. Obserwacja może mieć duże znaczenie biologiczne; badania są nadal kontynuowane.

Wiodącym autorem całego projektu jest dr inż. Paulina Kasperkiewicz, która prowadziła badania w grupie prof. Marcina Drąga oraz w ramach stażu podoktorskiego w grupie prof. Guya S. Salvesena (Sanford Burnham Prebys Medical Discovery Institute, La Jolla, Kalifornia, USA).

wg informacji FNP

Zespół naukowców pod kierownictwem prof. Marka Naruszewicza (członek PTBioch), kierownika Katedry Farmakognozji i Molekularnych Podstaw Fitoterapii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego jako pierwszy na świecie wykazał, że oleaceina występująca w oliwie z oliwek (tylko typu ekstra vergine) ma unikatową właściwość przeciwdziałania pękaniu blaszki miażdżycowej; cecha ta może przeciwdziałać między innymi zawałowi serca oraz udarowi mózgu. Wyniki badań zostały opublikowane w międzynarodowym czasopiśmie „Phytomedicine”

Dotychczasowe badania epidemiologiczne wskazują, iż w basenie Morza Śródziemnego zapadalność na choroby układu sercowo-naczyniowego oraz nowotwory, i co więcej śmiertelność z ich powodu jest znacznie mniejsza niż w pozostałych krajach Europy. Ma to związek ze sposobem odżywiania – zwłaszcza ze spożywaniem oliwy z oliwek. Codzienne spożywanie 40 mililitrów oliwy obniża śmiertelność z powodu chorób serca o 40 proc., zaś z powodu innych chorób - o 30 proc.

Prof. Naruszewicz zwraca uwagę, że wartościowa w diecie jest tylko gorzka, zielonkawa i mętna oliwa extra vergine. Żółta oliwa, łagodniejsza w smaku, uzyskiwana z komercyjnej uprawy i tańsza, zawiera znacznie mniej naturalnych substancji korzystnych dla zdrowia. Włosi spożywają tylko oliwę extra vergine, zwykle z własnej uprawy. Nie używają oliwy extra vergine do smażenia. Termiczna obróbka, w temperaturze powyżej 60^o C, oliwy powoduje rozpad oleaceiny..

Badania zespołu prof. Naruszewicza w znacznym stopniu wyjaśniają fenomen diety śródziemnomorskiej i fakt, że z ostatnich badań oceniających stan zdrowia różnych populacji wynika, że najzdrowsi są Włosi i to pod każdym względem.

Gdy blaszka miażdżycowa pęka, dochodzi wówczas do powstania zakrzepu blokującego funkcję naczynia krwionośnego. Oleaceina hamuje efektywnie stan zapalny będący przyczyną rozpadu blaszki miażdżycowej. Jest to możliwe, gdyż oleaceina może zmieniać funkcję pobudzających stan zapalny makrofagów; zaczynają one wydzielać przeciwzapalną interleukinę 10, i blaszka staje się stabilna - nie pęka. Jest to szczególnie ważne w przypadku osób z nadciśnieniem tętniczym krwi. Takich chorych jest obecnie w Polsce około 9 milionów, w roku 2035, zdaniem Profesora, może być już 16 milionów. 

20 czerwca br. polscy badacze otrzymali amerykański patent na wykorzystanie oleaceiny. Wkrótce, według wypowiedzi prof. Marka Naruszewicza, ma być przyznany patent europejski oraz polski.

Zespołowi prof. Naruszewicza udało się wyizolować oleaceinę w formie wolnej od zanieczyszczeń z liści ligustra pospolitego (popularny krzew wykorzystywany do tworzenia żywopłotów) , który należy do tej samej rodziny (oliwkowate), co drzewo oliwne. To także zostało objęte patentem i znacznie przybliża możliwości uzyskiwania oleaceiny w formie przemysłowej, która posłuży do produkcji przyszłego leku. Z liści ligustra znacznie łatwej wyizolować oleaceinę niż z oliwy, a roślina może rosnąć nawet na słabej glebie i nie wymaga zabiegów pielęgnacyjnych ani nawadniania.

Zdaniem prof. Naruszewicza oleaceina w kapsułkach mogłaby być równie skuteczna jak oliwa, a jej przyjmowanie byłoby znacznie wygodniejsze i nie byłoby potencjalną przyczyną zwiększania masy ciała u osób regularnie przyjmujących codziennie kilkadziesiąt mililitrów oliwy ma – dawki o dużej kaloryczności.

Wdrożenie produkcji wymaga przeprowadzenia kosztownych badań klinicznych.

Liście Ligustru pospolitego.

Polska Akademia Nauk, Oddział w Poznaniu oraz  Instytut Chemii Bioorganicznej PAN w Poznaniu

zapraszają na wykłady otwarte pt. NAUKA NA WAKACJACH w Domu Pracy Twórczej Polskiej Akademii Nauk w Juracie, ul. Wojska Polskiego 5/7

Organizację i prowadzenie wykładów zapewnia jak dotychczas prof. dr hab. Jan Barciszewski z Instytutu Chemii Bioorganicznej PAN.

W Programie wakacyjnych wykładów:

* 6 lipca 2017 godz. 19⁰⁰       - prof. dr hab. n. med. Włodzimierz Baranowski

Centralny Szpital Kliniczny MON, Warszawa

Rak jajnika. Cichy zabójca kobiet

* 13 lipca 2017 godz. 19⁰⁰      - dr n. med. Anna Maria Barciszewska

Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego, Szpital Kliniczny im. H. Święcickiego, Poznań

Rozpoznawanie i leczenie guzów mózgu

* 20 lipca 2017 godz. 19⁰⁰      - prof. dr hab. Grzegorz Węgrzyn

Uniwersytet Gdański, Gdańsk

Choroby neurodegeneracyjne - czy jest nadzieja na skuteczne leczenie?

* 27 lipca 2017 godz. 19⁰⁰    - ks. dr Jan Słowiński

Uniwersytet im. A. Mickiewicza, Poznań

Małżeństwo w prawie kanonicznym

* 3 sierpnia 2017 godz. 19⁰⁰   - prof. dr hab. Jacek W. Paluchowski

Uniwersytet im. A. Mickiewicza, Poznań

Co i jak mierzą testy psychologiczne?

* 10 sierpnia 2017 godz. 19⁰⁰ - prof. dr hab. Artur Jarmołowski

Uniwersytet im. A. Mickiewicza, Poznań

Terapia genowa – wcześniejsze porażki i nowe nadzieje

* 17 sierpnia 2017 godz. 19⁰⁰ - prof. dr hab. Piotr Mucha

Uniwersytet Gdański, Gdańsk

Powstanie i ewolucja Wszechświata

* 24 sierpnia 2017 godz. 19⁰⁰ - dr inż. Cezary Mazurek

Poznańskie Centrum Superkomputerowo-Sieciowe, Poznań

Internet Nowej Generacji i jego znaczenie dla rozwoju nauki, gospodarki i społeczeństwa przyszłości

Możliwość telefoniczego kontaktu z prof. Janem Barciszewskim oraz pod adresem elektronicznym:

tel. 61 852 85 03 w. 132, Jan.Barciszewski@ibch.poznan.pl;

_________________________________________________________________________

Znane są już nazwiska polskich studentów, doktorantów i pracowników naukowych, którzy w roku akademickim 2017-2018 otrzymali stypendia Fulbrighta; przyznano wszystkie rodzaje stypendiów.

19 Stypendiów Fulbright Senior Award; są to stypendia badawcze dla pracowników naukowych po doktoracie, trwające od 3 do 9 miesięcy.

9 Stypendiów Fulbright Junior Research Award trwających od 6 do 9 miesięcy, przeznaczone na prowadzenie badań do rozprawy doktorskiej.

2 Stypendia Fulbright Graduate Student Award finansujące pierwszy rok studiów magisterskich lub doktoranckich w uczelniach amerykańskich. Są to roczne stypendia z możliwością przedłużenia dla absolwentów studiów wyższych planujących podjęcie studiów magisterskich, doktoranckich lub innych programów na poziomie graduate kończących się uzyskaniem dyplomu w uczelniach amerykańskich.

1 stypendium Fulbright Scholar-in-Residence Award. Są to stypendia przyznawane są w drodze konkursu pracownikom dydaktycznym oraz naukowo-dydaktycznym uczelni, instytutów badawczych, jednostek naukowych PAN, międzynarodowych instytutów naukowych oraz innych jednostek naukowych w Polsce, reprezentującym różne dziedziny naukowe, na prowadzenie głównie działalności dydaktycznej wspierającej amerykańską instytucję goszczącą oraz lokalną społeczność.

2 stypendia Fulbright Slavic Award; Stypendium trwa od 4 do 9 m-cy, przeznaczone jest dla pracowników zatrudnionych w polskich jednostkach naukowych, specjalizujących się w kukturze i historii Polski oraz Europy Środkowo - Wschodniej. Stypendium umożliwia prowadzenie zajęć ze studentami na jednym z dwóch uniwerytetów współpracujących z Polsko - Amerykańską Komisją Fulbrighta.

Lista stypendystów dostępna jest pod adresem:

http://www.fulbright.edu.pl/znamy-laureatow-stypendiow-fulbrighta-na-rok-akademicki-2017-2018/

Aktualnie trwa nabór na stypendia, których realizacja będzie możliwa w roku 2018 - 2019. Więcej informacji można znaleźć na stronie: fulbright.edu.pl/stypendia-do-usa.