W czerwcu b.r. roku ogłoszono wyniki międzynarodowego rankingu The Ranking Web of the World Repositories, w którym Biblioteka Cyfrowa Uniwersytetu Wrocławskiego zajęła drugie miejsc; tym samym utrzymała ubiegłoroczną lokatę. Biblioteka Uniwersytecka we Wrocławiu udostępnia swoje zasoby poprzez Bibliotekę Cyfrową (BCUWr) www.bibliotekacyfrowa.pl oraz Repozytorium UWr www.repozytorium.uni.wroc.pl. Repozytorium jest specjalistycznym, profesjonalnym narzędziem dedykowanym dla prac naukowych, zaś BCUWr ma szerszy zakres, gdyż uwzględnia dziedzictwo kulturowe. BCUWr od lat uznawana jest za jedną z najlepszych w Polsce bibliotek cyfrowych.

Biblioteka Cyfrowa Uniwersytetu Wrocławskiego funkcjonuje od 11 lat, została otwarta w grudniu 2005 roku. Na dzień 12 sierpnia 2016 roku w Bibliotece Cyfrowej znajduje się 65800 publikacji, a łączna liczba czytelników od grudnia 2015 roku do dziś wynosi 23 110 966. Biblioteka Cyfrowa  działa w trybie 24/7, tj. 24 godzin na dobę przez 7 dni w tygodniu. Użytkownicy korzystają z wirtualnych zasobów Biblioteki zarówno w dzień i w nocy. BCUWr jest zintegrowana z Europejską Biblioteką Cyfrową – Europeaną, w której prezentowane są metadane obiektów pochodzących m.in. z BCUWr. Metadane opisowe są też indeksowane przez wielkie multiwyszukiwarki i prezentowane m.in. w Google Scholar czyli jedną z najbardziej popularnych wyszukiwarek tekstów naukowych, i dlatego prezentowanie zasobów jednostek uczelni w BUWr jest tak korzystne.

Biblioteka Cyfrowa UWr zarówno w roku ubiegłym, jak i tym w rankingu The Ranking Web of the World Repositories znalazła się na drugim miejscu w kategorii polskie repozytoria. W budowaniu rankingu oceniano jakość publikacji cyfrowych i właściwą konfigurację informatyczną, które mają wpływ na dostępność oraz widoczność dorobku naukowego.

Ranking polskich bibliotek cyfrowych: http://repositories.webometrics.info/en/Europe/Poland

W czasopiśmie "Cancer Research" ukazała się praca zespołu Zakładu Biotechnologii Medycznej Wydziału Biochemii, Biofizyki i Biotechnologii UJ opisująca nowe mechanizmy w rozwoju mięsaka prążkowanokomórkowego (rhabdomyosarcoma) - najczęstszego nowotworu tkanek miękkich u dzieci.

Artykuł Heme oxygenase-1 controls an HDAC4-miR-206 pathway of oxidative stress in rhabdomyosarcoma, autorstwa dr. Macieja Cieśli i współpracowników, opisuje istotną rolę oksygenazy hemowej-1 (HO-1) w komórkach tego nowotworu. U podłoża mięsaka tkwią, jak się przypuszcza zaburzenia w rozwoju komórek macierzystych mięśni. Badania zespołu pod kierunkiem prof. Alicji Józkowicz i prof. Józefa Dulaka, pokazują, że rola HO-1 w mięsaku prążkowanokomórkowym może być szczególna. Oprócz znanego z innych nowotworów działania ochronnego i wpływu na naczynia krwionośne, oksygenaza hemowa-1 ułatwia komórkom mięsaka namnażanie się, hamuje zaś ich różnicowanie, które mogłoby spowolnić rozwój guza. Dla procesów różnicowania komórek istotna okazuje się interakcja między HO-1 a mikroRNA, krótkimi cząsteczkami RNA, odgrywającymi ważną rolę w regulacji ekspresji genów. Okazało się też, że w bardziej agresywnych mięsakach oksygenazy jest więcej, a mutacje charakterystyczne dla najbardziej złośliwych form zwiększają jednocześnie jej poziom. Badania opisane w pracy wskazują nadto, że zahamowanie HO-1 w tym typie nowotworu mogłoby być korzystne dla pacjentów.

Warto podkreślić, że główny autor badań dr Maciej Cieśla uzyskał na nie dwukrotnie grant Ventures z FNP. Zaburzenia różnicowania komórek macierzystych mięśni mają znaczenie także w dystrofii mięśniowej Duchenne'a, która jest tematem grantu Maestro z Narodowego Centrum Nauki, kierowanego przez prof. Józefa Dulaka.

http://www.uj.edu.pl/wiadomosci/-/journal_content/56_INSTANCE_d82lKZvhit4m/10172/133195393

Jednym z 10 laureatów programu First Team jest dr Sebastian Glatt z Małopolskiego Centrum Biotechnologii UJ. FNP przekaże na realizację projektu Modyfikacje tRNA w chorobach u ludzi blisko 2 mln zł. Celem projektu jest poznanie szczegółów molekularnych specyficznych reakcji modyfikacyjnych tRNA prowadzących do dodania niewielkich grup chemicznych. Te subtelne zmiany mają silny wpływ na prawidłowe wytwarzanie odpowiednio spakowanych i aktywnych enzymów. Celem szczegółowym badań jest odkrycie struktury, organizacji i regulacji maszynerii molekularnej przeprowadzającej te reakcje modyfikacyjne oraz scharakteryzowanie ich aktywności. Uderzający jest fakt, że u chorych na określone typy nowotworów i chorób neurodegeneratywnych często występują mutacje białek będących składnikami tych kompleksów. W związku z tym badanie tych mocno utrwalonych ewolucyjnie mechanizmów ma podstawowe znaczenie naukowe i kliniczne. Prace zespołu dr. Sebastiana Glatta nie tylko wyjaśniają ich rolę w normalnych, zdrowych komórkach, ale również są niezbędne do zrozumienia ich wkładu w powstawanie różnych chorób.

Wyniki tego projektu pozwolą na uzyskanie głębokiego wglądu w mechanizmy komórkowe pomagające nam i komórkom naszego organizmu prawidłowo reagować na zmiany w otoczeniu i zmiany metaboliczne lub stres i przystosowywać się do nich. Wg poglądu autorów projektu badane mechanizmy chronią nas i nasze komórki, w szczególności neurony, przed szeregiem poważnych chorób, a badania pozwolą odkryć nowe cele terapeutyczne i strategie interwencji w leczeniu nowotworów i rzadkich chorób neurodegeneratywnych. Z zastosowaniem różnych metod biologii molekularnej i biologii komórkowej zostaną opracowane i wdrożone techniki umożliwiające systematyczne badania przesiewowe służące identyfikacji nowych struktur wiodących i kandydatów na leki.

Środki pozyskane od FNP pozwolą na sfinansowanie ponad 20 miejsc pracy dla naukowców zatrudnionych w projektach oraz blisko 30 stypendiów dla młodych naukowców zaangażowanych w realizację prac badawczych. Finansowanie projektów zostało przyznane na trzy lata. Laureaci zostali wyłonieni w toku trzyetapowej procedury merytorycznej dokonywanej przez recenzentów zagranicznych i ekspertów zasiadających w dwóch panelach: naukowo-gospodarczym oraz interdyscyplinarnym.

Program First Team jest współfinansowany w ramach Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój (PO IR).

Kolejne konkursy planowane są do końca 2019 r., średnio dwa razy w roku. Nabór wniosków do kolejnego konkursu jest aktywny od 15 sierpnia do 17 października br. Informacje i formularze wniosków na stronie FNP - http://www.fnp.org.pl/oferta/first-team/

Żywienie pełni zasadniczą rolę w regulacji aktywności enzymów uczestniczących w metabolizmie wątroby. W populacji ogólnej oddziaływanie składników pokarmowych diety może być zależne od polimorfizmu genów. Nieaalkoholowe stłuszczenie wątroby (NAFLD) jest jednym z najczęstszych schorzeń wątroby diagnozowanym w społeczeństwach państw uprzemysłowionych; choroba dotyka ok. 20-30% tych populacji. Wraz z rozwojem otyłości u ludzi NAFLD staje się głównym czynnikiem ryzyka marskości wątroby i innych chorób np. układu sercowo – naczyniowego.

Personalizowanie diety u osób ze stłuszczeniem wątroby wydaje się być fundamentem postępowania w ich żywieniu. W publikacji autorzy opisują badania, indukowanej przez składniki diety, wartości wskaźnika wyrzutu insuliny - nutrient-induced insulin output ratio (NIOR); jest on stosowany do opisywania korelacji pomiędzy różnymi genami a opornością tkanek na insulinę

Publikacja Nutritional Strategies for the Individualized Treatment of Non-Alcoholic Fatty liver Disease (NAFLD) Based on the Nutrient-Induced Insulin Output Ratio (NIOR), zespołu Zakładu Biochemii i Żywienia Człowieka Pomorskiego Uniwersytetu Medycznego w Szczecinie z udziałem innych jednostek PUM i spoza tej uczelni, ukazała się w International Journal of Molecular Sciences 2016; 17:1192. Prof. Ewa Stachowska, kierownik projektu badawczego, oraz niektórzy współautorzy publikacji są członami PTBioch

Zainteresowani wynikami badań mogą poznać tezy projektu i wnioski w publikacji pod adresem: http://www.mdpi.com/search?q=&journal=ijms&authors=Stachowska&section=&search=Search&article_type=&special_issue=