Zespół naukowców pod kierownictwem prof. Marka Naruszewicza (członek PTBioch), kierownika Katedry Farmakognozji i Molekularnych Podstaw Fitoterapii Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego jako pierwszy na świecie wykazał, że oleaceina występująca w oliwie z oliwek (tylko typu ekstra vergine) ma unikatową właściwość przeciwdziałania pękaniu blaszki miażdżycowej; cecha ta może przeciwdziałać między innymi zawałowi serca oraz udarowi mózgu. Wyniki badań zostały opublikowane w międzynarodowym czasopiśmie „Phytomedicine”
Dotychczasowe badania epidemiologiczne wskazują, iż w basenie Morza Śródziemnego zapadalność na choroby układu sercowo-naczyniowego oraz nowotwory, i co więcej śmiertelność z ich powodu jest znacznie mniejsza niż w pozostałych krajach Europy. Ma to związek ze sposobem odżywiania – zwłaszcza ze spożywaniem oliwy z oliwek. Codzienne spożywanie 40 mililitrów oliwy obniża śmiertelność z powodu chorób serca o 40 proc., zaś z powodu innych chorób - o 30 proc.
Prof. Naruszewicz zwraca uwagę, że wartościowa w diecie jest tylko gorzka, zielonkawa i mętna oliwa extra vergine. Żółta oliwa, łagodniejsza w smaku, uzyskiwana z komercyjnej uprawy i tańsza, zawiera znacznie mniej naturalnych substancji korzystnych dla zdrowia. Włosi spożywają tylko oliwę extra vergine, zwykle z własnej uprawy. Nie używają oliwy extra vergine do smażenia. Termiczna obróbka, w temperaturze powyżej 60o C, oliwy powoduje rozpad oleaceiny..
Badania zespołu prof. Naruszewicza w znacznym stopniu wyjaśniają fenomen diety śródziemnomorskiej i fakt, że z ostatnich badań oceniających stan zdrowia różnych populacji wynika, że najzdrowsi są Włosi i to pod każdym względem.
Gdy blaszka miażdżycowa pęka, dochodzi wówczas do powstania zakrzepu blokującego funkcję naczynia krwionośnego. Oleaceina hamuje efektywnie stan zapalny będący przyczyną rozpadu blaszki miażdżycowej. Jest to możliwe, gdyż oleaceina może zmieniać funkcję pobudzających stan zapalny makrofagów; zaczynają one wydzielać przeciwzapalną interleukinę 10, i blaszka staje się stabilna - nie pęka. Jest to szczególnie ważne w przypadku osób z nadciśnieniem tętniczym krwi. Takich chorych jest obecnie w Polsce około 9 milionów, w roku 2035, zdaniem Profesora, może być już 16 milionów.
20 czerwca br. polscy badacze otrzymali amerykański patent na wykorzystanie oleaceiny. Wkrótce, według wypowiedzi prof. Marka Naruszewicza, ma być przyznany patent europejski oraz polski.
Zespołowi prof. Naruszewicza udało się wyizolować oleaceinę w formie wolnej od zanieczyszczeń z liści ligustra pospolitego (popularny krzew wykorzystywany do tworzenia żywopłotów) , który należy do tej samej rodziny (oliwkowate), co drzewo oliwne. To także zostało objęte patentem i znacznie przybliża możliwości uzyskiwania oleaceiny w formie przemysłowej, która posłuży do produkcji przyszłego leku. Z liści ligustra znacznie łatwej wyizolować oleaceinę niż z oliwy, a roślina może rosnąć nawet na słabej glebie i nie wymaga zabiegów pielęgnacyjnych ani nawadniania.
Zdaniem prof. Naruszewicza oleaceina w kapsułkach mogłaby być równie skuteczna jak oliwa, a jej przyjmowanie byłoby znacznie wygodniejsze i nie byłoby potencjalną przyczyną zwiększania masy ciała u osób regularnie przyjmujących codziennie kilkadziesiąt mililitrów oliwy ma – dawki o dużej kaloryczności.
Wdrożenie produkcji wymaga przeprowadzenia kosztownych badań klinicznych.
Liście Ligustru pospolitego.
